Op het eiland van het Natuurcentrum in Gorinchem staat tegenwoordig een heus wormenhotel. Als je erin kijkt, zie je de woonkamer van honderden wormen. Maar wat is een wormenhotel nou eigenlijk en wat kun je ermee? Lees hier hoe je met een wormenhotel zorgt voor blije wormen, planten én mensen.
Wormenhotels: van afval tot voeding
Je kunt bij het Natuurcentrum zien hoe je van afval iets waardevols maakt, dankzij de donatie van een wormenhotel door Poort6. Een wormenhotel kun je zien als een levende compostbak. We noemen het ook wel een wormenboerderij of wormencompost. Het is een ecosysteem waarin speciale compostwormen samen met schimmels, bacteriën en kleine beestjes groen afval verwerken.
De wormen zetten tuinafval en groente-, fruit- en etensresten om in bodemvoeding. Ze poepen vruchtbare uitwerpselen uit en deze ‘wormenpoep’ is goed voor planten. Hierin zitten bijvoorbeeld bruikbare stoffen als kalium, stikstof en fosfor. Met deze plantenvoeding groeien planten sneller en hebben ze minder last van ziektes en schimmels. Zo zijn wormenhotels dus nuttig. Je hebt niet alleen minder afval, maar ook blije wormen én planten.
Wormen verzorgen
Compostwormen zijn nuttige dieren die gemakkelijk te verzorgen zijn. Je kunt de wormen dan ook prima thuis houden. Een wormenhotel voor jezelf of voor de buurt kun je zelf kopen of maken. Kies hierbij het liefste voor een hotel van duurzame materialen.
In het Natuurcentrum hebben we de tijgerworm, met de Latijnse naam Eisenia fetida. Deze mestworm hoort bij de familie van regenwormen. Tijgerwormen zijn gek op ongekookte groente- en fruitresten. Ook geven we ze eierschalen, koffiedik, thee en klein tuinafval. Ze mogen geen citrusvruchten, kruiden, graan- en dierlijke producten.
Onder de juiste leefomstandigheden maken de wormen één kilo compost van tien kilo afval. De compostmakertjes houden niet van licht en kruipen vaak een paar centimeter onder de grond. Ook hebben de wormen liever geen temperaturen onder de 5 of boven de 30 graden Celsius. Wanneer het in het hotel tussen de 15 en 25 graden is, zijn ze het gelukkigste. Dan vermenigvuldigen ze zich en composteren ze het meeste.
Hoe het wormenhotel werkt
Het hotel bij het Natuurcentrum is gemaakt door Compostier en bestaat uit verschillende lagen. Het tuintje bovenop zorgt ervoor dat overtollig regenwater niet in het hotel belandt. Onder deze tuin zit een bak, met daarin biologische aarde en bruin afval zoals papier. Hiermee blijft de grond voldoende luchtig en vochtig, perfect voor de compostwormen die hierin rondkruipen. Het is belangrijk dat er in deze bak voldoende zuurstof beschikbaar is voor het ecosysteem. Composteren is namelijk een rottingsproces en het is niet de bedoeling dat er schadelijke broeikasgassen ontstaan.
Aan de bak met de wormen voegen we wekelijks versnipperd groen afval toe. Wist je dat een worm elke dag meer dan de helft van zijn lichaamsgewicht kan composteren? De compostwormen krijgen precies voldoende voeding en verzorging van ons, dus gooi er geen extra afval in. Wel kun je hun huis bekijken, waarbij medewerkers van het Natuurcentrum je graag helpen.
Onderin de lekbak van het wormenhotel verzamelt zich wormenthee. Deze thee bestaat uit vocht en wormenpoep, wat we in een emmer verzamelen. We voegen water aan het mengsel toe en geven het aan de moestuinplanten op ons terrein. Hoe lekker wormenpoepthee ook klinkt, het is helaas niet geschikt voor mensen.
Afval weggooien? Zonde!
Wormenhotels passen in een duurzame samenleving omdat de voedingsstoffen uit ons afval optimaal gebruikt worden. Als je afval weggooit, kan het in een plastic zak terecht komen en vervolgens getransporteerd en verbrand worden. Vuilnis weggooien is dus niet alleen zonde van de waardevolle stoffen erin, maar ook van de grondstoffen die extra ingezet worden voor het verwerken van het afval.
Bij het Natuurcentrum gebruiken we het afval uit onze horeca voor het wormenhotel. Zo proberen we zo min mogelijk afval te produceren. Dit past bij onze missie om het duurzaamste eiland in de regio te worden. Deze manier van afval hergebruiken past binnen de circulaire economie. In deze economie bestaat geen afval. Producten en grondstoffen worden steeds opnieuw gebruikt, zoals in een cirkel. Dit heet recyclen. Op deze manier putten we de aarde niet uit, maar zorgen we goed voor mens en natuur.
